Trong hơn 20 năm qua, JT Canko đã đọc các lá bài tarot ở quảng trường Jackson, dưới chân nhà thờ St. Louis, trung tâm của Khu phố Pháp. Trước khi virus corona xuất hiện trong thành phố với số ca nhiễm đáng báo động khiến du lịch và các hoạt động ngoài trời trở nên bế tắc, Canko thức dậy vào mỗi sớm, đứng vào vị trí của mình trong góc quảng trường, nơi khách du lịch dễ dàng nhìn thấy cô.
“Những buổi sáng trên quảng trường Jackson là thời gian kỳ diệu nhất trong ngày”, Canko nói. “Trước khi thành phố thức giấc, tôi chứng kiến sự sống và thứ năng lượng mà quảng trường này mang đến. Những người lái xe buýt, nhà ảo thuật, nhạc sĩ, những tên cướp biển, những bức tượng sống và nghệ nhân”.
Mỗi sáng, Canko và những nghệ sĩ đường phố như cô sẽ uống cà phê cùng nhau trước khi bắt đầu công việc trong ngày. Cô đã coi quảng trường Jackson là nhà của mình. “Chúng tôi trở thành một phần của nhịp thở New Orleans”.
Được thiết kế bởi người Pháp vào những năm 1700, quảng trường Jackson nổi tiếng với khung cảnh sống động nhờ các nghệ sĩ, người biểu diễn và nhạc sĩ tụ tập. Họ mang đến sự năng động và sáng tạo cho thành phố nhiệt tình của nước Mỹ. Những người biểu diễn ở quảng trường Jackson làm say mê đám đông du lịch Mỹ đổ về thành phố mỗi năm, đặc biệt là vào mùa xuân, khi mùa lễ hội bắt đầu vào khoảng tháng 1 và tiếp lửa cho đến khi sức nóng ở thành phố New Orleans vượt quá sức chịu đựng.
“Tôi tin rằng quảng trường Jackson là linh hồn của New Orleans”, theo Canko. “Tôi thực sự cảm thành nơi đó như gương mặt đại sứ của thành phố. Ở đó, tôi không chỉ đọc những lá bài. Tôi còn chỉ đường cho những câu hỏi như ‘Quán Cafe du Monde ở đâu?’, ‘Tôi nên ăn gì ở đâu?’, ‘Nơi nào có phòng vệ sinh nhỉ?’. Tôi như một cái trạm thông tin vậy. Đó là một phần cuộc sống của tôi”.
Tất nhiên, năm nay, câu chuyện đã khác. Ngày 20/3, sau khi Covid-19 leo thang, thị trưởng New Orleans đã ban hành lệnh cách ly xã hội, đóng cửa quảng trường Jackson. Khu phố Pháp gần như trống rỗng.
“Tôi kết nối với quảng trường Jackson”, Canko nói. “Khi đi ngủ, trong giấc mơ, nhạc nền New Orleans là tiếng kèn đồng. Bên phải tôi là một ban nhạc kèn đồng. Bên trái là một người tung hứng, một quầy bánh mì xúc xích và một thầy pháp bên trái tôi. Tôi nhớ họ”.
Cha Canko đã qua đời trong thời gian cách ly. Đây là một khoảng thời gian khó khăn với cô. Thông thường, hôm sau cô sẽ ra quảng trường, khóc cùng cộng đồng của mình và nhận những cái ôm ấm áp của họ. “Đó là gia đình tôi”, cô nói.
Những lá bài tarot xuất hiện lần đầu tiên ở Ý vào thời Trung cổ. Với Canko, những lá bài này vừa là một trò chơi vừa là thứ để “đọc vị” cuộc sống.
Tương tự như vậy, các màn biểu diễn hề và bắt chước trên quảng trường Jackson đương đại có nguồn gốc xưa hơn cả các nhà hát Ai Cập cổ đại. Một người biểu diễn có nghệ danh “Rose” đã nghiên cứu mặt nạ hề ở miền Bắc nước Ý và thấy rằng đường phố chính là không gian biểu diễn cô luôn khao khát.
“Đó là nơi tôi nhận ra cơ hội trải nghiệm đầy kích thích”, cô nói. Cô thích “nhà hát đường phố”, nơi đó không chì dành cho một nhóm nhỏ như các nhà hát lộng lẫy thường thấy. Thay vào đó, nó mang biểu diễn tiếp cận với mọi người, dù họ có để tâm hay không. Sau khi rời khỏi Ý, cô đã tạo ra nhân vật “Rose”, một bức tượng sống dậy khi người qua đường bỏ tiền vào hộp. Đổi lại, Rose tặng cho khán giả những lời nhắn nhủ tốt đẹp mà bạn hay tìm thấy trong nhân chiếc bánh may mắn.
Rose nói rằng hầu hết mọi người không nhận ra “bức tượng” là người sống. Người đi đường liên tục ngạc nhiên trước khả năng đứng yên hàng giờ của cô. Trên thực tế, những ngày đông người qua lại, Rose thường xuyên được “kích hoạt” và cứ sau 10 phút, cô lại nghỉ giải lao. Nhưng bí ẩn là một phần của màn biểu diễn. Trong những năm qua, cô đã dành cho khán giả quảng trường Jackson những trải nghiệm khó quên. “Những anh chàng Harley-Davidson phân khối lớn, những gã bặm trợn với ria mép và kính râm, cười khúc khích như một đứa trẻ khi tôi ‘sống dậy’”.
Đôi khi, những lời nhắn nhủ của Rose khiến người qua đường xúc động. Nó như nhắc nhở họ về những điều xảy ra trong cuộc sống của chính họ. “Tôi đã sẻ chia những giọt nước mắt tuyệt đẹp với những người hoàn toàn xa lạ mà gần như tôi chẳng bao giờ gặp lại”. Trong nghệ thuật đường phố, tương tác rất cần thiết. “Những khoảnh khắc phụ thuộc vào cách mọi người phản ứng”.
“Tôi nhớ những năng lượng tích cực của đám đông những người hạnh phúc theo dõi màn biểu diễn của tôi”, Dusty Campbell, nhà ảo thuật, chú hề ở quảng trường Jackson, nói. “Giờ thì những thứ đó đã biến mất. Một phần hạnh phúc của tôi là những tương tác với con người.”
Khi những quan ngại về Covid-19 ngày càng gia tăng, Rose đã đến Petco và mua một cái gắp dài để cho rắn ăn. Cô lo lắng khách du lịch sẽ tránh tương tác với cô vì virus. Điều này sẽ giúp trấn an họ. Nhưng hóa ra, vẫn là không đủ. Chỉ vài ngày sau, quảng trường Jackson trống rỗng. Nhưng khi dịch lắng xuống, quảng trường trở lại, có lẽ cái gắp thức ăn đó vẫn cần thiết.
“Màn biểu diễn của tôi liên quan đến ‘chạm’. Nhưng đó lại là điều phải tránh trong tương lai”, Dusty Campbell nói. “Buổi biểu diễn đường phố chất lượng là tập hợp mọi người và khiến họ đứng gần nhau nhất có thể. Điều đó giúp kết nối trái tim của đám đông. Nếu ai đã từng ở trong một đám đông như vậy, họ sẽ chỉ ra cho bạn sự khác biệt giữa những người đứng gần nhau và ‘một đám đông’.” Dusty tổ chức một số màn biểu diễn nhỏ hơn, nhưng nó không giống với nhà hát đường phố.
Trong khi đó, các nghệ sĩ đường phố khác đang tìm cách để “giết thời gian”. “Tôi dành hàng tá thời gian để thiền”, Canko nói. Cô cũng học một kiểu bói tarot mới với một bộ bài siêu thực.
Dusty cũng dành thời gian để nghiên cứu về các màn biểu diễn của mình. “Kể từ khi thế giới tạm dừng, tôi đã sống như một đứa trẻ 6 tuổi hài lòng với cuộc sống trong phòng với món đồ chơi yêu thích”, anh nói. Anh cũng tham gia vào chương trình Big Easy Busker Bonanza, không gian biểu diễn online cho những người ở nhà.
Rose không định quay trở lại quảng trường Jackson sớm. Cô có kế hoạch rời rời New Orleans để trở lại trường học liệu pháp trị liệu bằng kịch. Quay trở về Colorado với cha, cô thực hiện những màn biểu diễn ở khoảng cách an toàn theo đơn đặt hàng. Rose xuất hiện trên các bãi cỏ phía trước nhà, thể hiện những bài hát như Louis Armstrong’s Smile cùng với cây đàn ukulele. “Hề rất hài, nhưng cũng có chút gì đó cay đắng. Tôi chợt nhận ra rằng, đây đúng là thời điểm để những chú hề xuất hiện”.
Ngay cả một người đọc lá bài tarot dày dạn cũng không thể hình dung ra một thế giới như hôm nay, nơi những nghệ sĩ đường phố ở quảng trường Jackson tản mát mỗi người một nơi. Canko nói rằng những lá bài cho bạn biết có thể đối phó với cuộc sống như thế nào hơn là chuyện gì sẽ xảy ra. Nhưng “bất kể cuộc sống có tàn khốc đến thế nào, xuân luôn tha thứ cho đông. Trân trọng những gì mình có, trao đi tình yêu thương. Mọi chuyện chỉ là tạm thời thôi”. Và nước Mỹ sẽ sớm trở lại.
Nguồn: du lịch Việt Nam